Och, waar met deze blog te beginnen? Zo politiek gevoelig, zoveel meningen… Deze avond maakt het schrijven niet makkelijk.
Laat ik bij het begin beginnen. Op het programma van Diederik en mij staat vanavond het toneelstuk Club Paradis van Theatergroep Landgenoten, het eerste stuk van deze nieuwe theatergroep. Het betreft hier een toneelstuk dat gaat over de moeder van een jihadist die een zelfmoordaanslag heeft gepleegd. Diederik en ik dachten: lekker maatschappelijk, lekker actueel. En dus begaven wij ons op de laatste zwoele zomeravond van het jaar naar het Compagnietheater.
In tegenstelling tot wat Diederik vaak zo hardnekkig beweert, ben ik altijd uitermate goed voorbereid op de voorstellingen die wij bezoeken. Dit keer wist ik zelfs dat de muziek vanavond zou worden verzorgd door Beppe Costa, je kent hem wel, die kleine Italiaans-Nederlandse acteur. Terwijl ik Diederik op de hoogte breng van dit soort feitjes, gebruikt Diederik zijn ellebogen om voor te dringen in de rij (ja, ongeplaceerd hè, dan krijg je dat. Uiteindelijk bleek 1/3 van de kaartjes niet verkocht…). Misschien deed Died dit ook wel omdat de medewerker van het Compagnietheater in zijn korte broek publiekelijk beloofde dat het in de zaal aangenaam koel, misschien zelfs een beetje fris zou zijn. LEUGENAAR!!
Het toneelstuk wordt gespeeld door slechts twee acteurs (Mohammed Azaay en Esma Abouzahra) en speelt zich af op één locatie: de begraafplaats. Azaay speelt de grafdelver en Abouzahra de moeder van een geradicaliseerde zoon. Na een niet al te lange tijd wordt duidelijk wat de moeder op de begraafplaats doet en wat er is voorgevallen. De moeder is –uiteraard– verscheurd door verdriet, maar de grafdelver biedt vooral in het begin een ‘vrolijke/luchtig’ tegenwicht. Later wordt het spel zwaarder en merk je hoe wanhopig en bijna krankzinnig de moeder is (geworden) en hoe rancuneus de grafdelver eigenlijk is.
Kort gezegd is het een mooi en goed gespeeld toneelstuk; het stuk wordt vlot gespeeld/verteld en biedt een inzicht in het leven van de moeder van een terrorist. Je krijgt een kijkje in haar verleden en ziet haar eigen woede en schuldgevoel. Soms is het spel wel erg ‘in-your-face’: opeens blijkt de moeder al twee keer eerder zwanger te zijn geweest, eigenhandig abortussen te hebben gepleegd, en lekker een potje te hebben zitten staren naar de foetus. En bij de grafdelver komt er ineens een haat tegen de islam naar boven, die in het toneelstuk niet helemaal goed te plaatsen is. De muziek van Beppe is wat spaarzaam maar wel mooi en toepasselijk.
Een kleine anderhalf uur later is het toneelstuk afgelopen, maar je mag de zaal alleen verlaten als je de trein moet halen, anders moet je blijven voor het nagesprek.
Wij dachten: ‘ach, dat is ook weleens leuk’, maar dat was echt verkeerd gedacht. Samengevat: het is niet zo’n goed idee om in een kwartier tijd de regisseur te laten vertellen wat hij bedoelde met het toneelstuk, een discussie te voeren over de islam en het overwegend blanke publiek zijn mening te laten geven, en dit alles dan ook nog eens zonder enige vorm van gespreks-begeleiding te doen. Jammer, want het doet echt enorm afbreuk aan het toneelstuk zelf. Bovendien komt het erg vreemd over dat tekstschrijfster Nisrine Mbarki in dat ene kwartier (wat inmiddels toch een half uur is geworden) wel 10 keer herhaalt dat zij NIET, ik herhaal NIET islamitisch is, maar alleen een islamitische achtergrond heeft. Probeert zij zich te verontschuldigen, zich te distantiëren, iets te zeggen?
Uiteindelijk zet het gesprek zich voort in de foyer en verlaten Diederik en ik opgelucht de zaal.
Al met al was het toneelstuk op zichzelf een aanrader. En hoewel de regisseur het toneelstuk heeft geregisseerd voor ‘iedereen die een kaartje kan kopen’, moet je misschien gewoon de scholen in je omgeving in de gaten houden; het publiek was namelijk sterk van mening dat dit toneelstuk uitermate geschikt is om scholieren wat bij te brengen. Tsja, soms moet je niet overal wat van willen vinden…
Volgende keer weer wat luchtigs doen, Died?