Deze week leek in een thema te staan. Waren Diederik en ik dinsdag nog bij het stuk KIDS van Theater Sonnevanck en Toneelgroep Oostpool, dat onder andere ging over het drank en drugsgebruik van (hang)jeugd, op donderdag waren wij bij ‘Thuislozen’ van Thibaud Delpeut en Adelheid Roosen; een stuk over verslaafden, werklozen, alcoholisten, prostituees en dealers.
Nadat Diederik voor ons een bus richting Leidsche Rijn had gekozen, wisten we na een kleine omweg toch nog op tijd in de Utrechtse Stadsschouwburg aan te komen. Daar begon om 19:00u de voorstelling Thuislozen. Thuislozen (1997) is een verhaal van de Zweedse schrijver Lars Norén, dat gaat over ‘gewone’ mensen die zichzelf om welke reden dan ook verloren hebben. En er kan een hoop verteld worden, want het stuk duurt ruim 3 uur. Het verhaal kan gevolgd worden vanuit de zaal, maar het publiek kan ook op het podium zitten om als het ware op te gaan in de setting. Diederik geeft echter de voorkeur aan zachte comfortabele stoelen boven harde klapstoeltjes of matrassen zonder leuning, dus wij hebben het geheel vanuit de zaal aanschouwd.
In het eerste deel zien we een aantal thuislozenop straat rondhangen. Een voor een komen zij aan bod. Het spel is steengoed en heel overtuigend. Alle acteurs weten echt een figuur neer te zetten: een jong stel drugsverslaafde, een alcoholist op middelbare leeftijd, een psychisch patiënt, enz. Ze raaskallen wat, drinken, schelden elkaar uit, zoeken steun bij elkaar. De glazen decorwand is mooi en dient in deze scene als de buitenmuur van een café. De muur scheidt de ‘welgestelden’ van de mensen die leven op de straat.
Dan is het tijd voor de eerste pauze. In de pauze kunnen de toeschouwers in gesprek met ‘lokale helden’; daklozen, vrijwilligers, wethouders die per speelstad verschillen. Zij vertellen hun eigen verhaal en hun eigen kijk op de zaken.
De rest van de voorspelling speelt zich af in wat vermoedelijk een kraakpand moet voorstellen. De setting raakt. Duidelijk wordt hoe mensonterend de situatie kan zijn. Van het overmoedig gebruik van verdovende middelen tot het verder afglijden van de personages, we zien het voor onze ogen gebeuren. De voorstelling is confronterend en zorgt ervoor dat je met een lichtelijk ongemakkelijk gevoel het geheel aanschouwt.
Een gemiste kans is dat er niet heel diep wordt ingezoomd op het verleden van de karakters, en hoe het zover heeft kunnen komen. Het toneelstuk besteedt meer aandacht aan de leefomstandigheden van de thuislozen, dan aan wat eraan voorafging (een uitzondering daargelaten). Dit maakt tevens dat het stuk soms erg lang lijkt te duren, omdat het vooral langdurig toont hoe het huidige leven van de personages eruitziet. En oké, het stuk duurt 3 uur dus het is ook gewoon best wel lang. Ondanks dat het spel dus wat langdradig kan zijn is het wel echt heel goed. Dus wees voorbereid op een lange zit en ga desalniettemin toch gewoon kijken.
Foto’s: Roel van Berckelaer
Het Grote Recensieboek 